Trong các dòng xe tải, xe ben, xe đầu kéo hay xe chuyên dụng, hệ thống cầu luôn là bộ phận được tài xế và chủ xe quan tâm hàng đầu. Hai loại cầu phổ biến nhất hiện nay là cầu dầu và cầu láp, mỗi loại có cấu tạo, khả năng tải nặng và ứng dụng riêng. Để biết lựa chọn loại cầu nào phù hợp cho nhu cầu vận tải, hãy cùng Ô Tô Phú Mẫn tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
Cầu xe tải là gì?
Cầu xe tải, hay còn gọi là bộ visai, là cụm chi tiết nằm ở giữa trục xe. Nếu đặt ở trục trước sẽ gọi là cầu trước, còn đặt ở trục sau sẽ gọi là cầu sau. Bên trong cầu là hệ thống bánh răng hành tinh có nhiệm vụ nhận mô-men xoắn từ động cơ và truyền xuống bánh xe thông qua trục dẫn động.
Khi xe chạy thẳng, hai bánh cùng trục thường quay với tốc độ tương đương. Tuy nhiên, khi ôm cua, bánh ngoài sẽ quay nhanh hơn bánh trong do bán kính quay lớn hơn. Lúc này, nếu bánh xe bị khóa cứng và quay cùng tốc độ, xe sẽ dễ bị trượt, mất lái và gây nguy hiểm.
Chính vì vậy, bộ visai được thiết kế để điều chỉnh sự chênh lệch tốc độ giữa hai bánh xe. Thông qua các bánh răng bên trong, bộ visai phân phối mô-men xoắn linh hoạt, giúp bánh xe quay độc lập khi vào cua nhưng vẫn giữ được lực kéo cần thiết. Ngoài ra, visai còn đảm nhiệm vai trò giảm tốc trước khi mô-men xoắn được truyền tới bánh xe, đảm bảo xe vận hành êm ái và an toàn hơn trong mọi điều kiện.
Cầu dầu
Cầu dầu là loại cầu được sử dụng rộng rãi trên các dòng xe tải nặng và xe chuyên dụng. Cấu tạo của cầu dầu gồm bộ vi sai truyền momen xoắn qua thanh láp nối đến hệ thống bánh răng hành tinh gắn trên ổ trục bánh xe, tất cả các bộ phận này đều được bôi trơn bằng dầu, do đó gọi là cầu dầu.
Nhờ lớp dầu bôi trơn, các khớp răng trong cầu dầu vận hành mượt mà, ổn định và tản nhiệt tốt hơn. Thông thường, toàn bộ hệ thống cầu dầu hoạt động trong môi trường ngập dầu, giúp các bánh răng bền bỉ hơn và chịu được các điều kiện địa hình khắc nghiệt như đường gồ ghề, đồi núi, công trường xây dựng hay khu khai thác khoáng sản.
Tuy nhiên, cơ chế bôi trơn ngập dầu cũng khiến cầu dầu tạo ra lực cản lớn hơn, làm xe chạy ì hơn, tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn và đòi hỏi bảo dưỡng định kỳ kỹ lưỡng so với loại cầu láp thông thường.
Cầu láp
Cầu láp là loại cầu thường được sử dụng trên nhiều dòng xe tải, xe ben và xe đầu kéo. Cấu tạo của cầu láp gồm một trục láp ngang nối trực tiếp từ bộ vi sai đến bánh xe, với trục được gắn cứng vào bánh qua hệ thống bulong và mặt bích. Thông thường, cầu láp được bôi trơn bằng mỡ bò, giúp các bánh răng hoạt động trơn tru, dễ bảo dưỡng và vận hành ổn định trên các hành trình dài.
Ưu điểm nổi bật của cầu láp là xe có khả năng tăng tốc tốt, tiết kiệm nhiên liệu và bảo dưỡng đơn giản hơn so với cầu dầu. Nhờ vậy mà loại cầu này thường được các doanh nghiệp ưu tiên cho các quãng đường chạy đường trường, vận chuyển xa.
Tuy nhiên, cầu láp cũng có nhược điểm. Khi xe di chuyển trên địa hình gồ ghề, dốc cao hoặc lầy lội, trục láp có thể chịu lực quá mức và dẫn đến hư hỏng, thậm chí gãy trục truyền động.
Cách phân biệt cầu dầu và cầu láp
Cách dễ nhất để phân biệt cầu dầu và cầu láp là quan sát mặt bích ở mâm xe. Cầu dầu có mặt bích lớn kèm lỗ đổ dầu bôi trơn; trong khi cầu láp có mặt bích nhỏ và không có lỗ dầu. Sự khác biệt này phản ánh rõ ràng đặc điểm cấu tạo của từng loại cầu.
Việc chọn cầu dầu hay cầu láp phụ thuộc vào mục đích sử dụng:
- Chạy đường bằng, chở nặng, ưu tiên độ bền → chọn cầu dầu.
- Chạy đường đèo dốc, địa hình phức tạp, cần linh hoạt → chọn cầu láp.
- Ưu tiên tiết kiệm nhiên liệu và chi phí vận hành → cầu láp phù hợp hơn.
So sánh cầu dầu và cầu láp
Bảng sau tổng hợp các tiêu chí quan trọng giúp bạn đánh giá và lựa chọn giữa cầu dầu và cầu láp một cách chính xác hơn:
| Tiêu chí so sánh | Cầu dầu | Cầu láp |
| Trọng lượng & kích thước | Kích thước lớn, trọng lượng nặng do cấu trúc chịu tải và khoang dầu bôi trơn. Xe dùng cầu dầu thường cứng cáp và nặng hơn | Nhỏ gọn và nhẹ hơn, giúp xe linh hoạt hơn và giảm tổng trọng lượng |
| Tiêu hao nhiên liệu | Tiêu hao nhiên liệu cao hơn vì truyền động nặng, nhiều lực cản hơn. | Tiết kiệm nhiên liệu hơn nhờ cơ cấu đơn giản và truyền động nhẹ. |
| Khả năng di chuyển địa hình | Phù hợp đường bằng phẳng, tải nặng, vận chuyển ổn định trên cung đường dài bằng phẳng. | Ưu thế ở địa hình đồi dốc, ngoằn ngoèo, gồ ghề nhờ tính linh hoạt cao. |
| Độ bền & khả năng chịu tải | Độ bền cao, chịu tải tốt, hoạt động ổn định trong môi trường nặng. | Bền trong điều kiện nhẹ hơn; dễ hư hỏng nếu chạy quá tải hoặc địa hình xấu. |
| Chi phí sửa chữa & bảo dưỡng | Bảo dưỡng phức tạp hơn, chi phí sửa chữa cao do cấu tạo nhiều chi tiết ngập dầu. | Sửa chữa đơn giản, chi phí thấp, bảo dưỡng nhanh hơn. |
| Giá thành xe | Xe dùng cầu dầu thường có giá cao hơn vì chịu tải tốt và độ bền lớn. | Giá mềm hơn so với xe cầu dầu, tùy cấu hình và tải trọng xe. |
| Nhận biết qua mặt bích | Mặt bích lớn, có lỗ châm dầu, thiết kế kín để giữ dầu bên trong | Mặt bích nhỏ, không có lỗ châm dầu, cấu tạo đơn giản. |
Cầu dầu phù hợp khi cần độ bền và khả năng chịu tải cao trên đường bằng; cầu láp là lựa chọn tốt cho địa hình dốc, nhiều khúc cua và cần tiết kiệm nhiên liệu. Tài xế và doanh nghiệp nên chọn theo đúng nhu cầu vận hành thực tế.
Hãy liên hệ Ô Tô Phú Mẫn để được tư vấn chọn xe và loại cầu phù hợp với nhu cầu vận chuyển của bạn. Đừng quên theo dõi website của công ty để cập nhật thêm nhiều thông tin và ưu đãi hấp dẫn.
CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ PHÚ MẪN
Địa chỉ: 34D Phạm Văn Chiêu, Phường Thông Tây Hội, Thành phố Hồ Chí Minh
Showroom: 10/9 Quốc Lộ 13, KP Tây, P. Lái Thiêu, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline: 0906.639.577 – 1900.2525.34
